Ulusal ve memleketler arası seviyede fikir lideri pozisyonundaki itibarlı isimleri 20’nci kere online olarak bir ortaya getiren Forum İstanbul 2021 birinci gün öğlenden sonra oturumları ile tamamlandı.
Gülsan Holding oturum sponsorluğunda gerçekleşen forumun akşamüzeri ‘Gelecek Senaryoları ve Öngörüleri’ başlıklı ikinci oturumundaEBRD Risk ve Ahenk Lider Yardımcısı & CRO Annemarie Straathof konuk konuşmacı olarak oturumun açılışını gerçekleştirdi.
Türkiye’nin 2021’de de devam eden bir büyüme olmasının gerçekçi bir beklenti olduğunu fakat bunun ıslahat uygulamaları, pandemi ve istikrara bağlı olduğunu belirten EBRD Risk ve Ahenk Lider Yardımcısı & CRO Annemarie Straathof, “Kovid-19 krizinin dünyanın yüzleştiği en büyük şoklardan biri oldu. Bu krizi büyümenin 2019 yılında keskin bir halde -7,5’e yavaşladığını EBRD bölgesi ekonomilerde de gördük. 2020’de de -1 daha eklendi. Neredeyse tüm ülkeler gayri safi ulusal hasılada bir daralma yaşadı. Türkiye, Çin dışında 2020’de müspet rekor kıran tek G20 ülkesi oldu. Krizin direkt tesiri EBRD ülkeleri nüfusunun daha büyük bir kısmı tarafında hissedilirken, öbür yandan gelişmiş algıda krizin yükü orantısız olarak düşük gelirliler, eğitim ve bayanın üzerine bindi. Covid-19 krizi küresel finans krizine nazaran çok daha büyük ve gerçek ekonomik tesire sebep oldu. Ülkelerdeki ekonomik yapısal zayıflıkları ortaya çıkardı ve kapsayıcı iktisatların geliştirilmesi gereksinimini ortaya koydu. Toparlanma suratı ise aşı suratına bağlıdır. EBRD ise 2020’de 11 milyar Euro rekor yatırım yaptı. Krizden ötürü kamu ve özel kuruluşlarına yaşadığı nakit badiresi için dayanak verdik,” dedi
Türkiye’deki belediyelerle çalıştıklarını, yeşil kentin gündemlerinden biri olduğunu söz eden Straathof, Avrupa Yeşil Mutabakatı ve Paris Anlaşması’nın da imzalanmasıyla birlikte Türkiye’nin endüstrideki rekabetinin güçleneceğinin altını çizerken, “Yeni teknolojiler, Ar-Ge ile güç ve ulaştırma altyapı bölümlerinin daha yeşil ve daha akıllı olma konusunda birlikte çalışacağımızı görmekten memnunluk duyuyoruz.” dedi
Ardından Forum İstanbul Onursal Lideri & TEB İdare Şurası Lideri Yavuz Canevi moderatörlüğünde; DenizBank Finansal Hizmetler Kümesi CEO’su Hakan Ateş, Partners Group USA İdare Konseyi Lideri ve Danışman Ortağı & Institute of International Finance (IIF) Eski Lideri Dr. Charles Dallara, Atlantik Kurulu Kıdemli Bağımsız Üyesi Hung Tran, Forum İstanbul Onursal Lider Yardımcısı ve Bilgi Üniversitesi akademisyeni Prof. Dr. İlter Turan, Galileo Küresel Advisors İdare Heyeti Lideri ve CEO’su Georges Ugeux kıymetlendirme ve öngörülerini paylaştılar.
Oturumda ‘Pandemi ile resetlenen dünya nasıl gözükecek?’, ‘Sürdürülebilir kapitalizmin geleceği…’, ‘Çok Paydaşlı’ geleceğin inşası…’, ‘Küresel iktisat nasıl güzelleşir?, Toparlanma K tipi mi olacak?’, ‘Glokalleşme: Küreselleşme +Lokalleşme yeni paradigmasının değiştirdiği yeni dünya kuralları nelerdir?’, ‘ Teknoloji, Sıhhat, Toplumsal Medya üzere pandemi ile değişen öncelikler dünyayı değiştirmeye nasıl devam edecek?’ üzere bahisler masaya yatırıldı.
KOBİ’ler Desteklenmeli
Açılış konuşmasının akabinde birinci kelamı alan DenizBank Finansal Hizmetler Kümesi CEO’su Hakan Ateş, Kovid-19 periyodunda global ekonomini röntgenini çekti:
“Kovid-19 salgını bir sıhhat krizi lakin hem arz hem talep istikametli bir şoka sebep oldu. Bu krizden hasarsız çıkmanın imkanı maalesef yok. Şimdi dünyada 1,6 milyar doz aşı yapılabildi. Lakin tüm dünyayı aşılamak için bunun 10 katına gereksinim var ve bu aşılar belirli periyodlarla tekrarlanmalı. İktisat tarafında ise 2020’de IMF sayılarına nazaran 3,3 büyümesi beklenen global gayri sayfi hasıla 3,3 küçüldü. 114 milyon istihdam kaybı yaşandı. Global borç stoku ise 30 trilyon dolar artarak son 1 yılda 289 trilyon dolara yükselerek rekor kırdı. Dünya gayri safi ulusal hasılası 85,4 trilyon dolar olduğu göze alınırsa borçlanma 3 katına ulaştı. Salgın öncesi yoksulluk sonundaki 30 milyon insanın buradan kurtulması beklenirken, bilakis 90 milyon ek oldu ve toplam yoksulluk sonu altında yaşayan insan sayısı 730 milyona ulaştı. Devletler bu krizi yönetmek ismine ekonomik harcama istikametli siyasetler izliyor. Devlet borçlanması mali tarafında artarken, iş veren takviyeleri, toplumsal transferler gelişmiş ülkelerde gayri safi ulusal hasılanın 10 ile 19’a kadar yükselebilirken, gelişmekte olan ülkelerde kaynak azlığı nedeniyle 7 civarında kaldı. Türkiye’de toplam dayanağın yüklü kısmı bankalar üzerinden mobilize edilen garantili krediler biçiminde oldu.”
Dünya genelinde 16 trilyon dolara ulaşan mali takviyeler gerçekleşmeseydi pandemi ziyanı 3 katından daha fazla olabileceğini belirten Ateş, mali dayanaklar ve aşının beklenenden süratli toparlanma getirdiğini vurguladı. Ateş, şöyle devam etti:
“Yaşanan istihdam ve eğitim kaybı, borçluluk oranlarındaki artış ve artan eşitsizlikler gelişen ve az gelişmiş ülkelerdeki ekonomilere kalıcı hasarlar verdi. Yüksek likidite ve arz dengesizlikleri başka taraftan artan tasarruflar ve ertelenmiş talep, harcaması da enflasyonu da faizi de yüksek bir ortam oluştururken bu üçü birbirini besleyen bir döngü haline geldi. Gelişmiş ekonomilerde de bu süreç başlayabilir diye düşünüyorum.”
Son olarak Ateş, aşılama ve üretim tedarik sorunlarında devlet dayanağı olmazsa tahlilin çok kolay olmadığını altını çizerken, 99’dan fazlası KOBİ olan Türkiye’de KOBİ’lerin desteklenmesi ile iktisadın sağlam dokusunun ayakta tutulabileceğini belirtti.
ABD İçin Enflasyon Riski Artıyor
ABD’de ekonomik toparlanmanın nasıl olduğundan bahsederek kelamlarına başlayan Partners Group USA İdare Şurası Lideri ve Danışman Ortağı & Institute of International Finance (IIF) Eski Başkanı Dr. Charles Kollara, “ABD iktisadı kaç aydır aslında kalkınmayı yaşıyor ancak bu çok da kurallara nazaran gitmiyor. Elbette piyasa ayarlamalar İstihdamda tercihleri değişti talepleri değişti, istihdamda yetenekleri seti değişti. Biden İdaresi, artık bu zorlukları sonlandıracak biçimde bir süreç başlattı. Lakin ABD iktisadına olması gerekenden fazlası yapılırken enflasyon riskleri artırılıyor,” dedi.
Ekonomide Özgürlükten Uzaklaşma Dünyanın Ortak Derdi
Sonrasında Amerika Birleşik Devletleri ve Çin ortasındaki ekonomik mali bağlardan bahsederek konuşmasına devam eden Dr. Charles Kısımlara, “Çin iktisadında geçtiğimiz 10 yılda bir mucize yaşandı. Yalnızca ucuz iş gücü değil, Çin’in Dünya Ticareti Tertibi ile 2000’lerin başında yaptığı entegrasyon ile dünya iktisat dokusuna Çin de dahil oldu. Bugün daha kuvvetli bir etaba geldi. Beraberinde rekabeti çok daha kırılgan hale getirdi. Tahminen bizim şu anda bununla yaşamaya, bu tansiyon ve rekabetle yaşamayı öğrenmemiz gerekiyor. Zira yalnızca ticari ilgilerin değişimi değil, tüm milletlerarası alakaları etkileyecek. Bir başka husus ise, ki bunun geleceğe biraz daha ışık tutacağını düşünüyorum. Daha yeterli bir ekonomik sistem istiyoruz lakin ekonomik ve mali özgürlüğe bedel veriyor muyuz? Şayet kıymet veriyorsak telaş ve çekincelerimizi lisana getirmeliyiz. Demokratik hükümetlerde de bunların lisana getirilmesi lazım. Ne yazık ki demokratik ülkelerde dahi çok fazla hürlük kalmadı. Çok sayıda artan regülasyonlar kelam konusu. Kimileri sahiden çok gerekli olabilir; mesela çevresel alanda yapılanlar lakin kimileri ise temel rekabet bedellerine müdahale ediyor. Demokratik hükümetlerde de popülizmin getirdiği bir yan eser diyebiliriz,” Sözlerini kullandı.
Dünya Nüfusunun Yüzde 52’si Anti-Demokratik İdare Altında Yaşıyor
Dünya nüfusunun 52’sinin anti demokratik idareler altında yaşadığına dikkat çeken Atlantik Kurulu Kıdemli Bağımsız Üyesi Hung Tran, “Temel itibariyle pandemiyle bakınca bizim kırılganlığımızı görüyoruz. Viral pandemiler esnasında ne hale geldiğimizi görüyoruz. Daha da değerlisi şu anda dünya bu türlü bir şeyler karşı karşıya. Bu halde bile hala birbirimiz sevmiyoruz ve bir taraftan da yeni rekabet kelam konusu. Evvelce ideolojik olan sorun ABD ve Çin açısından artık yönetişimle ilgili birtakım sıkıntılara dönüştü. Çin’in bakış açısında gelişmekte olan ülkelerde kendi otoriter devlet kapitalizmini sunmuştu. Bunu bir reçete olarak sundu ve ulusal egemenlik bağlamında ve iç işleri bağlamında bu da birtakım kapalılıklar meydana getirdi. Her iki tarafta durumlarını kurmak için paydaşlık ve ittifaklar da kurmak istedi. Evvelki soğuk savaşa nazaran ABD ve Batı epeyce savunmacı görünüyor. Son 15 yıldan bu yana barış bağlamında beşerler farklı ülkelerde yaşıyor ve demokratik açıdan bozuklukları görüyor. Dünya nüfusunun 52’si anti-demokratik idareler altında yaşıyor,” dedi.
Sosyal Devlet Anlayışı Tekrar Güç Kazandı
Küreselleşme aykırılığının yaygınlaştığına dikkat çeken Forum İstanbul Onursal Lider Yardımcısı ve Bilgi Üniversitesi akademisyeni Prof. Dr. İlter Turan, “Geriye baktığımızda değişim çok boyutlu, herkese olgulara kendi açısından bakıyor. Örneğin ABD’yi keşfedenler açısından orayı buldukları mısır, domates ve patatesin çok büyük bir değeri yoktu. Lakin beşerler tarihini en fazla etkileyen şeyler bu üç eserdi. Bunlar olmasaydı nüfus bu kadar büyük olmayacaktı. Beslenme sorunu açısından ABD’de bulunan altın ve gümüşü Osmanlı ne manaya geldiğini alışılmamış bir enflasyon yaşaması ile anlaşıldı. Sovyetler dağılmadan evvel birkaç ay evvel dağılacağını kestiremiyorlardı,” dedi
Sözlerini globalleşme tersliğinin yaygınlaştığı hatırlatması ile sürdüren Turan, “Bu aksilik, heyeti tertip ve nizamı yöneten seçkinlere karşı popülist bir isyan şekliden gerçekleşiyor. Bu anti-globalistler, kendi ülkelerinin siyaset seçkinlerinin toplumlarından kopuk, saygısız ve kaygılarına karşı kayıtsız olmakla suçluyor . Büsbütün haksız değil. Küresel pahaları savunana süreksiz olsa da ziyan görenleri küçümsediler. Bilhassa iki bahsin sembolik sorun teşkil ettiğini görüyorum. Biri artan ithalatın yarattığı ileri sürülen işsizlik. İkincisi ise ulusla iş gücüne haksız rekabet yarattığı ileri sürülen, ayrıyeten bir kültür tehdidi olarak da algılanan göçmen göçü. Bu da direkt küreselleşmenin eseri olmasa da teknolojinin ilerlemesiyle sıradan işler yapabilme imkanlarını zayıflatacağı ve daima işsizliğe mahkum edeceği endişelerini da bu listeye eklememiz de mümkün. Küreselleşmenin yararlarını savunanlar problemlerin aşılması için kamuoyunu ikna etme zaruriliği hissetmeli yoksa kaybetmeye mahkumlar. Öbür bir alan salgının küreselleşmenin toplumsal devleti önemsemeyen cephesini de çökerttiğini önemsemeliyiz. Toplumsal devlet anlayışı tekrar güç kazandı. Bu sonuç gelecekte de tartısını hissettirmeye çalışacak.” Tabirlerini kullandı.
Galileo Küresel Advisors İdare Şurası Lideri ve CEO’su Georges Ugeux, “Sistem içerisinde oluşan riskler artık katlanamaz hale geldi. IMF’nin durumu şu anda yaklaşık olarak 16 trilyon dolarlık bir sendeleme var. İnanılmaz bir kayma var. Özel kesimden devlet kesimine geçen, İkinci Dünya Savaşı’nda olmuştu bu türlü bir şey, lakin biz savaşta değiliz. Girip çıkan paralar birden fazla vakit spekülatiftir. Para enjekte edilip bu durumdan kurtulmak kelam konusu değil. Tıpkı vakitte popülist bir dünyada yaşıyoruz. Bizler artık iki dünyanın sıkışmasını kaldıramayız. Rusya ve Çin’in yakın olması muazzam derecede fazla. Alışılmış ki ABD her ne kadar farklılar olsa da tekrar de Atlantik İttifakı içerisinde bir ortada olmak durumundayız.
Yaşam Uzunluğu Muvaffakiyet Mükafatı Hakan Ateş’e Verildi
Oturumun çabucak akabinde 20. Forum İstanbul Ödül Töreni kapsamında Ömür Uzunluğu Muvaffakiyet Ödüllerinden ilkitüm hayatı boyunca bankacılık kesimine kattığı bedel ve çalışmalar sebebiyle duayen bankacı DenizBank Finansal Hizmetler Kümesi CEO’su Hakan Ateş’e takdim edildi. Forum İstanbul Lideri Sayın Aclan Acar Forum İstanbul Heyeti ismine bir defa daha teşekkürlerini sunarken, hislerini paylaşan Ateş, Bu mükafatı çok büyük bir onurla kabul ediyorum ve size minnettarlığımı tabir ediyorum. Burada hakikaten Aclan Beyefendi kusursuz bir özet yaptı. 22 yaşın birinci günlerinde başladığım bankacılık mesleğimde 40. yılımı tamamladım. Çeşitli hizmetlerim oldu. Bu tıp misyonlarda bulunma bahtını elde edebildim. Bu mükafatı konutumun en değerli köşesinde saklayacağım. 2 on yılı devirmiş fikir platformu olan Forum İstanbul’a ve siz bedelli yöneticilere teşekkür ediyorum.” dedi.
Kaynak: (BHA) – Beyaz Haber Ajansı
